Bywają niezwykle długie i silne, ale też zupełnie nieodczuwalne dla niektórych kobiet. Istnieje wiele symptomów zbliżającego się rozwiązania porodu. Wśród nich skurcze przepowiadające odgrywają szczególną rolę. Czym się charakteryzują? W jaki sposób odróżnić je od porodowych? Co należy zrobić, gdy pojawią się skurcze i przybierają na sile? Na te i inne pytania odpowiadamy w dalszej części tekstu.
Najważniejsze informacje
- Skurcze przepowiadające to naturalna czynność macicy przygotowująca ją do porodu.
- Skurcze przepowiadające nie występują u wszystkich kobiet w ciąży i mogą być odczuwane w różny sposób.
- Skurcze przepowiadające Braxtona Hicksa pojawiają się po 20. tygodniu ciąży.
- Wiele kobiet obawia się, że nie będzie w stanie odróżnić skurczy przepowiadających od porodowych.
Czym są skurcze przepowiadające?
W trakcie ciąży macica przygotowuje się do porodu. Z tego powodu dochodzi w niej do samoistnej czynności skurczowej, która jest oznaką zbliżającego się rozwiązania i naturalnym procesem w ciele ciężarnej kobiety. Czynność ta poprawia ukrwienie, zwiększa elastyczność tkanek i wzmacnia strukturę narządu. Technicznie rzecz biorąc skurcze przepowiadające to termin z zakresu położnictwa i ginekologii określający aktywność macicy o częstości 1-2 na godzinę i amplitudzie 2-4 kPa (15-30 mm Hg). Zjawisko to jako pierwszy opisał brytyjski lekarz i położnik John Braxton Hicks w 1872 roku. Zauważył on, że w drugiej połowie ciąży wraz z rozwojem płodu aktywność skurczowa pojawia się co kilka godzin i w dużym natężeniu. Jest ona często określana mianem skurczy Braxtona Hicksa (ang. Braxton Hicks’ contractions). Czasem występuje tu też termin „stawianie się macicy”. Skurcze przepowiadające bywają również w niektórych środowiskach medycznych nazywane treningowymi.
W jakim okresie ciąży pojawiają się skurcze przepowiadające?
Skurcze Braxtona Hicksa nie muszą występować u wszystkich kobiet w ciąży, a czasem mają też miejsce i nie są wyczuwalne. To kwestia indywidualna dla każdej przyszłej mamy oczekującej wydania dziecka na świat. Podobnie rzecz ma się z momentem ich wystąpienia oraz natężeniem. Zazwyczaj skurcze Braxtona Hicksa pojawiają się po 20. tygodniu ciąży. Częstotliwość ich występowania zwiększa się bliżej rozwiązania. Po 37. tygodniu ciąży skurcze przepowiadające pojawiać się mogą nawet do kilkunastu razy na dobę. Występują bez żadnego schematu – zarówno za dnia, jak i w nocy. Tymczasem czynność skurczową występującą przed 20. tygodniem ciąży nazywa się falami lub skurczami Alvareza. Medycyna także traktuje je jako przepowiadające. Są bardzo słabe i niezwykle rzadko wyczuwalne przez kobietę.
Jak wyglądają skurcze przepowiadające?
Przepowiadające skurcze macicy, o ile występują u kobiety, zazwyczaj nie są bolesne. W przypadku niektórych osób ból jest jednak wyraźny i utrudnia normalne funkcjonowanie. Zwykle bywają opisywane jako chwilowe napięcie mięśnia macicy albo twardnienie, lekkie uczucie dyskomfortu lub ukłucie w okolicy górnej części brzucha i podbrzusza, a czasem również przy pachwinach. Wielu kobietom przypomina to dolegliwości bólowe występujące w trakcie menstruacji. Wszystko zależy jednak od indywidualnego progu bólu i odczuwania. Częstotliwość występowania skurczów przepowiadających zwykle zwiększa się po 36. tygodniu ciąży.
Co może wywoływać skurcze Braxtona Hicksa?
Można stwierdzić, że główną przyczyną skurczy przepowiadających jest po prostu ciąża i zbliżający się poród. Często więc zdarzają się bez oczywistej przyczyny. Niemniej są jednak konkretne sytuacje wpływające bezpośrednio na to, że skurcze przepowiadające mogą pojawić się u kobiety w ciąży. Do czynników tych zaliczamy m.in.:
- zwiększoną aktywność fizyczną;
- seks;
- zmęczenie;
- odwodnienie organizmu;
- niedobór magnezu;
- przepełniony pęcherz moczowy;
- dotykanie, głaskanie i masowanie brzucha;
- zdenerwowanie i stres;
- odczuwanie przyjemności;
- dużą ruchliwość dziecka w łonie matki;
- moment popołudnia, wieczór i pora nocna.
Jak odróżnić skurcze przepowiadające od porodowych?
Skurcze przepowiadające często podobne są do tych porodowych. Z tego też powodu wiele kobiet w zaawansowanej ciąży – zwłaszcza tych oczekujących na swoje pierwsze dziecko – ma obawy, że nie zareagują odpowiednio i zbyt szybko pojadą do szpitala. W rzeczywistości skurcze przepowiadające zazwyczaj da się odróżnić od porodowych. Najważniejsze różnice przedstawia poniższa tabelka:
| Skurcze przepowiadające (Braxtona Hicksa) | Skurcze porodowe |
| Skurcze są nieregularne, a ich częstotliwość nie zwiększa się | Skurcze regularne i stopniowo coraz częstsze |
| Skurcze nie nasilają się i samoistnie ustępują | Skurcze nasilają się |
| Skurcze odczuwalne w okolicy brzucha | Skurcze rozpoczynają się w dolnej części pleców, a następnie promieniują w okolice podbrzusza |
| Zmiana pozycji lub aktywności może spowodować zatrzymanie lub zmniejszenie intensywności skurczów | Zmiana pozycji i aktywności nie ma wpływu na tempo oraz intensywność skurczów |
| Brak innych objawów charakterystycznych dla porodu, nie powodują skracania szyjki macicy | Towarzyszą im inne objawy charakterystyczne dla porodu (np. rozwieranie szyjki macicy) |
Jak złagodzić skurcze przepowiadające poród?
Skurcze przepowiadające mogą być dla kobiety powodem dużego dyskomfortu i bólu. Są jednak sposoby, aby je osłabić oraz zniwelować ich nieprzyjemne oddziaływanie. Pomocne w tym mogą być:
- kąpiel lub prysznic,
- polewanie ciążowego brzuszka ciepłą wodą,
- ciepłe kompresy,
- nawodnienie organizmu.
- relaks i odpoczynek,
- spacer,
- lekki posiłek,
- zmiana pozycji siedzenia lub leżenia,
- masaż okolicy lędźwiowej,
- uspokojenie oddechu,
- medytacja,
- opróżnienie pęcherza moczowego.
W sytuacjach szczególnych, gdy ból jest duży i te metody zawodzą, można po konsultacji z lekarzem ginekologiem prowadzącym ciążę i za jego zgodą zażyć środki przeciwbólowe lub rozkurczowe.
Kiedy bolesne skurcze przepowiadające są powodem do niepokoju i warto to sprawdzić podczas konsultacji z lekarzem?
Zazwyczaj skurcze przepowiadające szybko ustępują i nie są powodem do niepokoju. Niemniej zdarzają się sytuacje, gdy należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Warto tu zwrócić uwagę na następujące dodatkowe symptomy:
- silne i nieustające bóle brzucha, zwłaszcza promieniujące do pachwin i kręgosłupa;
- uczucie nacisku w miednicy;
- krwawienie z dróg rodnych;
- odejście wód płodowych;
- znacząca zmiana w natężeniu i częstotliwości skurczów.
Nawet jeżeli okaże się, że obawy były w danym momencie nieuzasadnione, to spokój przyszłej mamy zawsze jest wart konsultacji z lekarzem.
Jak rozpoznać skurcze przepowiadające? Podsumowanie
Przepowiadające skurcze macicy są zjawiskiem fizjologicznym występującym naturalnie w trakcie ciąży. Ich zadaniem jest przygotowywanie macicy przed porodem. To także sygnał dla dziecka, że zbliża się czas przyjścia na świat. Macica wraz z rozwojem ciąży powiększa się i dostosowuje rozciągając swoje włókna. To również wpływa na pojawienie się skurczów. Im bliżej porodu, tym stają się one częstsze i silniejsze. Wiele kobiet obawia się, że nie rozróżni skurczów przepowiadających od porodowych, choć mają one inne symptomy. W rzeczywistości te pierwsze wcale nie muszą się pojawić i być wyraźne. Kiedy jednak kobieta zauważy w przebiegu ciąży coś niepokojącego, to zawsze warto skonsultować takie kwestie z lekarzem ginekologiem.
Bibliografia
- „Ciąża czy stan błogosławiony? Zagadnienie interdyscyplinarne”, red. nauk. Dzierżanowski Jerzy, Janiuk Ewa, Lichtenberg-Kokoszka Emilia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
- Czarnawska-Iiiev Iga, „Ciąża i poród bez obaw”, Gdańskie wydawnictwo psychologiczne, Gdańsk 2010.
- Sears Martha i William, „Księga ciąży. Wszystko, co musisz wiedzieć o ciąży, miesiąc po miesiącu”, Mamania, Warszawa 2014.
- Turska Natalia, „Witchy Mama: Magiczne macierzyństwo”. Wydawnictwo Kobiece, Białystok 2023.
FAQ – pytania dotyczące skurczy przepowiadających
Skurcze przepowiadające – o czym świadczą?
Poprzez skurcze przepowiadające macica zaczyna przygotowywać się do porodu. To naturalna czynność fizjologiczna kobiecego organizmu w ciąży. Skurcze przepowiadające odczuwane są w wyniku powiększenia objętości macicy i dopasowania do znajdującego się wewnątrz dziecka.
Czy występowanie skurczy przepowiadających oznacza zbliżający się poród?
Nie w sposób bezpośredni, w pewnym sensie to skurcze „treningowe”. Mają więc na celu przygotowanie do porodu. Niemniej jednak skurcze przepowiadające są częścią ciąży i ich częstotliwość zwiększa się im bliższy jest czas porodu.
Czy częste skurcze przepowiadające mogą być powodem do niepokoju?
Jeśli w ostatnich tygodniach ciąży skurcze przepowiadające występują bez innych symptomów, to nie powinny być powodem do zmartwień. W sytuacji, kiedy coś niepokoi, zawsze warto skonsultować się jednak z lekarzem specjalistą.
Czy każda kobieta musi odczuwać skurcze przepowiadające?
Nie, jest to kwestia bardzo indywidualna. Niektóre kobiety odczuwają te skurcze mocniej, inne słabiej, a jeszcze inne wcale.
Co odróżnia skurcze przepowiadające od porodowych?
W odróżnieniu od skurczy przepowiadających te porodowe są regularne. Nasilają się przy tym i nie ustępują samoistnie. Do tego często towarzyszą im inne symptomy akcji porodowej, jak np. rozwieranie się szyjki macicy.
