Aby trening koncentracji był zabawą – układamy puzzle z dzieckiem

Kojarzenie, spostrzegawczość, wyobraźnia i logiczne myślenie – to tylko kilka umiejętności, które dziecko szlifuje podczas układania puzzli. Chociaż obecnie na rynku możemy znaleźć ogromną liczbę akcesoriów, które wzbogacają zabawę o elementy interaktywne (nie mówiąc o szeroko rozumianej rozrywce elektronicznej, po którą sięgają już kilkulatki), to standardowe puzzle nie tracą na swojej popularności. 

Układanki są nie tylko świetną rozrywką zarówno dla chłopca, jak i dziewczynki, ale również tworzą doskonałą perspektywę do spędzania czasu ze swoimi rodzicami. Oczywiście stopień trudności samych puzzli musi być dostosowany do najmłodszego uczestnika zabawy, zatem dla dorosłych nie będzie to żadne wyzwanie. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość wspierania naszej pociechy, dawania mu odpowiednich wskazówek i naprowadzania na właściwy trop. Zwróćmy uwagę na to, że każde opakowanie z układanką ma jasno wyszczególniony preferowany wiek najmłodszego członka zabawy, warto więc kierować się tą informacją przy wyborze zestawu. Czynników wpływających na stopień trudności puzzli jest kilka i wbrew pozorom nie są one takie oczywiste. Podstawowym kryterium jest oczywiście liczba elementów do ułożenia, jednak istotny jest także wzorcowy obrazek. Im bardziej jednolity, tym trudniej będzie znaleźć odpowiednie elementy układanki. Właśnie dlatego za najbardziej czasochłonne puzzle uchodzą wszelkiego rodzaju krajobrazy czy zdjęcia wody lub nocnego nieba. Oczywiście dla ambitnych maluchów nie będzie to wielki problem, jednak jeśli chcemy przekonać naszą pociechę do tej formy spędzania wolnego czasu, to na pierwszy raz warto wybrać prostszy wariant. Na rynku nie brakuje układanek z postaciami ze znanych bajek lub z obrazkami o wyraźnie wyszczególnionych i odróżniających się z tła elementach. Spróbujmy też poszukać mniej konwencjonalnych opcji, ciekawym pomysłem mogą okazać się popularne puzzle trójwymiarowe, które wśród nieco starszych dzieci są prawdziwym hitem. Bez dwóch zdań jest w czym wybierać, a co zatem idzie, niedoświadczeni rodzice mogą mieć niemały problem ze znalezieniem idealnego rozwiązania. Nikt przecież nie chce zanudzić swojego dziecka – o co nietrudno, jeśli źle dobierzemy pierwszy zestaw puzzli. Aby nieco zawęzić sobie poszukiwania, warto w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na niekonwencjonalne rozwiązania w zakresie puzzli – tych nie brakuje, a jest większa szansa, że maluch zainteresuje się rozwiązaniem, z którym wcześniej nie miał do czynienia. 

Myślmy nieszablonowo – niekonwencjonalne układanki

Kiedy szukamy puzzli dla kilkulatka (a mniej więcej od drugiego roku życia możemy starać się zainteresować malucha tą formą spędzania wolnego czasu), to najlepszym pomysłem będą warianty złożone z czterech lub sześciu elementów. Większa liczba może okazać się już zbyt trudnym wyzwaniem dla maluszka. Jakie więc mamy opcje dostępne na rynku? 

– piankowe puzzle dla dzieci – to rozwiązanie łączy w sobie zalety puzzli z przyjemnym w dotyku materiałem. Pamiętajmy, że na tak wczesnym etapie rozwoju, dziecko poznaje jeszcze świat przez dotyk i gryzienie. Na szczęście producenci zabawek dbają o bezpieczeństwo maluchów, dzięki czemu podczas produkcji takich zabawek unikają wszelkiego rodzaju materiałów, które byłyby szkodliwe dla dzieci. Piankowe puzzle przypominają swoim wyglądem klocki (są one dość grube i szerokie), dzięki czemu dziecko nie będzie miało problemów z manipulowaniem nimi. Producentom natomiast daje to możliwość umieszczenia rysunków po dwóch stronach elementów układanki. Po ułożeniu pierwszego obrazka malec może odwrócić całość i spróbować swoich sił znowu, z innym obrazkiem;

– puzzle dziecięce 6w1 – są to nie tyle standardowe puzzle, co sześcienne klocki. Na każdej z sześciu ścian znajduje się fragment innego obrazka, dzięki czemu w jednej zabawce maluch ma tak naprawdę 6 różnych układanek. Poza docelową funkcją można wykorzystać je po prostu jako zwykłe klocki. Kiedy więc maluszek będzie budował swoją wieżę z tradycyjnych klocków, to te z obrazkami może wykorzystać do zwieńczenia wież, będą wtedy wyglądały estetyczniej, a maluszek na pewno poczuje satysfakcję z własnej pracy;

– puzzle edukacyjne – takich opcji znajdziemy naprawdę dużo – w zależności od interesującego nas zagadnienia. Są warianty uczące kolorów, słów, cyfr, liter itd. Ciekawą opcją np. są puzzle, które po ułożeniu okładają się w konkretne słowa, natomiast literki znajdujące się na poszczególnych elementach układanki są wskazówką, z którym puzzlem będzie można je połączyć. Dobrze jednak dozować takie zabawki, ponieważ wymagają one od najmłodszych intensywnego główkowania, co szybko może ich zmęczyć lub znudzić. Warto wplatać je jako alternatywę dla standardowych układanek, lecz nie może być to podstawowy rodzaj puzzli układanych z dzieckiem;

– trójwymiarowe puzzle – to jeden z przykładów zabawek kreatywnych. Cała zabawa polega na tym, że nie ma tutaj docelowego obrazka do ułożenia. Abstrakcyjne kształty i linie narysowane na sześcianach w każdej konfiguracji mogą dać całkowicie inny wzór. To świetna zabawka dla dziecka, którego aż rozpiera kreatywność. Klocki mają uchwyty z każdej ze stron, zatem można układać je nie tylko w dowolnej kolejności, ale również w dowolnym kierunku w przestrzeni. Zabawa więc przypomina nie tyle układanie puzzli, co budowanie wieży. Zaczynając budowę, nigdy nie wiemy, jak się ona skończy, zatem warto towarzyszyć maluchowi w takiej rozrywce i samemu sugerować mu kierunek, w którym może rozwijać się konstrukcja;

Puzzle dla starszych dzieci

Warto zastanowić się jeszcze, jakie puzzle dla dzieci 2+ będą wartościowym zakupem. Kiedy widzimy, że nasza pociecha bez problemu radzi sobie z układankami o niższym poziomie trudności, możemy powoli zacząć sięgać po trudniejsze warianty. Oczywiście nie zapominajmy o tym, żeby trudność była stopniowa. Kolejnym krokiem więc mogą być puzzle dziesięcioelementowe. Oczywiście na tym etapie rozwoju maluch z pewnością ma już swoje własne zainteresowania oraz ulubione kreskówki, warto zatem sięgać po produkty, które nawiązują do tych produkcji. Kiedy pociecha osiąga wiek podstawówki, możemy już pomyśleć o układankach stuelementowych. Możemy też, dla urozmaicenia, zacząć utrudniać maluchowi zadanie przez wybieranie opcji z trudniejszym do ułożenia obrazkiem wzorcowym. Warto rozejrzeć się więc za prostymi krajobrazami. 

Jeśli nasze dziecko faktycznie zapała miłością do puzzli, to możemy spróbować wykorzystać ten entuzjazm w nauce. Świetnym sposobem na przyswajanie wiedzy z zakresu geografii są układanki z mapami – świata, Europy czy Polski. Układanie takich puzzli nie tylko będzie nie lada wyzwaniem, ale również podczas zabawy dziecko będzie przyswajało wiedzę na temat stolic, granic państw czy nazw geograficznych. Analogicznie, mapy historyczne przydadzą się do przyswajanie informacji np. o II Rzeczypospolitej. Takie pomoce naukowe dla nastolatka, który od dziecka układa puzzle ze swoimi rodzicami, zdecydowanie lepiej pomogą w efektywnej nauce niż wertowanie podręczników. Na rynku znajdziemy również specjalne kleje do puzzli, dzięki którym układanka będzie trzymała się dużo stabilniej, taką mapkę będzie można więc oprawić w antyramę i zawiesić na ścianie w pokoju dziecka. 

Kiedy widzimy, że dla nasza pociecha bez problemu w kilkadziesiąt minut układa puzzle złożone z tysiąca elementów, możemy spróbować zainteresować go jeszcze innym podejściem do tej zabawy – układankami 3D. Puzzle te przystosowane są do układania z nich najróżniejszych modeli, możemy więc znaleźć np. wieżę Eiffla do ułożenia czy londyński Tower Bridge. Zabawa ta kojarzy się co prawda z układaniem modeli, a nie puzzli, ale znajomy wygląd elementów układanki i sposób ich łączenia skutecznie przypomni nam, że są to wciąż ten sam rodzaj zabawy. Nie ograniczajmy się więc w naszych poszukiwaniach. Jeśli sami jesteśmy entuzjastami cierpliwego siedzenia nad układanką i szukania tego jednego elementu spośród setek pozostałych, to warto zaszczepić tę miłość swojemu dziecku i pielęgnować ją na każdym etapie jego rozwoju. Nic przecież nie znosi pokoleniowych różnic tak skutecznie jak wspólna pasja.